5.3 Maatregelen om transparantie en eerlijke belastingheffing in de in een lijst opgenomen landen te stimuleren
Het opnemen van een jurisdictie in een lijst moet altijd als uiterste middel worden beschouwd. Het mag alleen voor die jurisdicties worden gebruikt die weigeren zich toe te leggen op goed bestuur in belastingzaken of niet constructief reageren op de zorgen van de EU over hun belastingstelsels. Als een jurisdictie echter eenmaal aan de EU-lijst is toegevoegd, moeten alle lidstaten gemeenschappelijke tegenmaatregelen tegen deze jurisdictie nemen. Deze tegenmaatregelen moeten zowel de belastinggrondslagen van de lidstaten beschermen als de jurisdictie in kwestie aanzetten om de noodzakelijke verbeteringen in haar belastingstelsel door te voeren.
Momenteel passen lidstaten verschillende sancties of defensieve maatregelen toe op jurisdicties in hun nationale lijsten. Dit zijn meestal fiscaal gerelateerde bepalingen, zoals regels inzake gecontroleerde buitenlandse vennootschappen (CFC) of de weigering van een normale belastingvrijstelling of –aftrek voor betalingen aan bedrijven in de landen die in hun lijst zijn opgenomen.
In sommige gevallen zijn deze nationale bepalingen ingehaald door de minimumnormen in de richtlijn tegen belastingontwijking (bijvoorbeeld de CFC-regels). De richtlijn bestrijkt echter niet alle defensieve maatregelen die de lidstaten momenteel toepassen. De aan de gemeenschappelijke EU-lijst gekoppelde defensieve maatregelen dienen daarom als aanvulling op de defensieve maatregelen in de richtlijn. Hierbij kan worden gedacht aan bronbelastingen of de niet-aftrekbaarheid van kosten voor transacties via in de lijst vermelde jurisdicties. Dit zou het voor bedrijven veel minder aantrekkelijk maken om in deze jurisdicties te investeren of om er zaken mee te doen, omdat de administratieve lasten en het risico van dubbele belasting veel groter zouden zijn.
Zoals in het actieplan van juni 2015 is aangegeven, zullen lidstaten de precieze aard van de tegenmaatregelen moeten bepalen die zouden moeten gelden voor de in de lijst opgenomen jurisdicties. Zij dienen dit vóór eind 2016 te doen zodat derde landen zich volledig bewust zijn van de gevolgen als het screeningproces van de EU eenmaal loopt.
De Commissie zal de ervaring die zij heeft vergaard met het aanleggen van lijsten, ook actief inzetten om op internationaal niveau bij te dragen aan het G20-toezicht op de BEPS-maatregelen van de OESO. Zij zal inlichtingen uitwisselen met diensten van derde landen die ook actief bij dit proces betrokken zijn.
